سری مصاحبه با رهبران موفق
مصاحبه با تیم کوک
مدیرعامل شرکت اپل
قسمت یکم
منتشر شده در مجله کسبوکار هاروارد
وقتی به جهان نگاه می‌کنم، می‌بینم که بسیاری از مسائل جهان ناشی از وجود تبعیض و نابرابری می‌باشد. مانند کودکی که در منطقه‌ای متولد می‌شود که آموزش‌وپرورش ضعیفی دارد، یا کسی که اعتقادات مذهبی او با اعتقادات مذهبی جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند متفاوت است. مطلب، بسیار ساده می‌باشد. اگر شما عصای جادویی داشته باشید و بتوانید با حرکت دادن آن کاری کنید تا تک‌تک مردم جهان با احترام و متانت با یکدیگر رفتار کنند، تمام مسائل جهان حل خواهد شد.
تیم کوک، جانشین یکی از مشهورترین رهبران جهان در تاریخ کسبوکار آمریکا، یعنی استیو جابز می‌باشد، که البته کار رشک‌برانگیزی نیست. جانشینی چهره‌های موفق کسبوکار همیشه با آغاز و پایان خوش همراه نمی‌باشد. انتظارات در این سطح، همواره زیاد است، اما بررسی‌های دقیقی باید صورت گیرد.
وقتی تیم کوک، متخصصی که در آی‌بی‌ام دوره‌های اجرایی را طی کرده و مدت کوتاهی در شرکت کامپک حضور داشته به شرکت اپل پیوست، استیو جابز تازه به عنوان مدیرعامل به اپل برگشته بود و کسی باور نمی‌کرد که این شرکت، به یکی از گران‌قیمت‌ترین شرکت‌های جهان تبدیل شود. همچنین، کسی باور نمی‌کرد که جابز، تیم کوک را به عنوان جانشین خود انتخاب کند. اما واقعیت این است که وقتی استیو جابز در ۲۴ اوت ۲۰۱۱ به دلیل بیماری از مقام مدیریت استعفا داد و مدت کوتاهی پس از آن بر اثر بیماری فوت کرد، پیش از استعفا، تیم کوک را به عنوان جانشین خود انتخاب کرده بود.
بسیاری از تحلیل‌گران امید زیادی به تیم کوک نداشتند. استیو جابز نابغه‌ای بود که علاوه بر ابداع کامپیوتر شخصی اپل، گوشی آیفون، آیپد، آیتونز، فروشگاه‌های اپل و یک‌سری محصولات و خدماتی را ارائه کرد که تحول بزرگی محسوب می‌شدند. اما تیم کوک، مرد متینی می‌باشد که در زمینه زنجیره تولید و عرضه کالا، تخصص زیادی دارد. آیا مردی با چنین شخصیت و پیشینه حرفه‌ای، چگونه توانست اپل را به سوی آینده رهبری کند؟
پاسخ این پرسش را می‌توان در نتایجی که به‌دست آمده مشاهده کرد. ارزش بازاری اپل تحت رهبری تیم کوک از مبلغ ۳۵۹ میلیارد دلار، در عرض حدود نه سال مدیریت وی، به ۱/۴ تریلیون دلار رسیده. اپل نخستین شرکتی است که ارزش بازاری آن از میلیارد دلار عبور کرده و امروزه، با‌ارزش‌ترین شرکت غیردولتی جهان محسوب می‌شود.
اما این پرسش مطرح می‌شود که چرا تحلیل‌گران آن‌قدر اشتباه می‌کردند؟! اپل به دلیل وجود رهبری مانند استیو جابز که بهترین مدیران را در سرتاسر شرکت گرد هم آورده بود، کار خود را به خوبی آغاز کرد. اما این نکته نیز حائز اهمیت است که تیم کوک نیز ثابت کرد می‌تواند شرکت را به نحوی کاملاً کارآمد هدایت کند. شیوه کار او عبارت بود از توجه دقیق و روشمند به جزئیات، کار تیمی صمیمانه و روشی متین و مؤدبانه که سبک خاص خود او بود. از زمان پیوستن او به اپل، نتایج آنچنان فوق‌العاده بوده که او به عنوان مدیرعاملی محترم و بسیار اثرگذار در جهان شناخته می‌شود. احترام و نفوذ او تا حدودی ناشی از آن می‌باشد که تلاش کرده بود تا از روش رهبری استیو جابز تقلید نکند. استیو رهبری خلاق، مبتكری فوق‌العاده و طراحی شگفت‌آفرین بود. ولی در عین حال، تمام کارهایی که در اپل در دست انجام بود، به او ختم می‌شدند. از سوی دیگر، تیم کوک با علم به اینکه کسی نمی‌تواند استیو جابز دوم باشد، تصمیم گرفت تا بر چیزهایی تمرکز کند که در مورد آن‌ها از دانش کافی برخوردار بود، مانند دانش سازمانی، کار تیمی، کارایی، قدرت پیش‌بینی و به عبارت دیگر، رهبری به ساده‌ترین وجه ممکن. این ویژگی‌ها آنچنان کارآمد بود که موجب شد ارزش سهام اپل تحت مدیریت تیم کوک، سه برابر شود.
نخستین بار که تیم کوک، دانش آموخته دانشکده بازرگانی فوکا، که وابسته به دانشگاه دوک بود را دیدم، زمانی بود که عضو هیئت‌مدیره دانشگاه دوک بودم و در یکی از برنامه‌های دانشگاه در منطقه سیلیکون با او مصاحبه انجام می‌دادم. آشنایی بیشتر من با او هنگامی بود که به عنوان مشاور در دانشکده اقتصاد و مدیریت تسینگا کشور چین حضور داشتیم.
مصاحبه حضوری زیر که در ادامه ملاحظه خواهید کرد، در ماه مه ۲۰۱۸ در دانشگاه دوک انجام شد. حضار، بیشتر دانشجویان، والدین آن‌ها و اعضای علمی دانشگاه بودند و البته، لورنس پاول جابز، همسر مرحوم استیو جابز و حامی اصلی او نیز حضور داشت.
برخورد متواضعانه تیم کوک در مصاحبه کاملاً مشهود می‌باشد. او آخرین فردی است که می‌توان موفقیت اپل را مرهون مهارت‌های منحصر‌به‌فرد و شیوه رهبری وی دانست. اما بدیهی است که او، سبک رهبری لازم را برای حفظ جایگاه منحصر‌به‌فرد اپل در وضعیت تجارت جهانی درک می‌کند که عبارت است از: تمرکز بر محصولات، خدمات و مشتریان اپل، نه خود او.
نویسنده: شما از ماه اوت ۲۰۱۱ تاکنون مدیرعامل شرکت اپل هستید. سود شرکت حداکثر ۸۰ درصد است. آیا هرگز به این نکته فکر کرده‌اید که از این بهتر نمی‌توانید کار کنید؟ شاید لازم باشد به خودتان بگویید: «من خیلی تلاش کرده‌ام و حالا باید برای زندگی خودم فکر دیگری کنم.»
تیم: ما قیمت سهام، درآمدها و سود را ناشی از آن می‌دانیم که از نظر نوآوری، از نظر خلاقیت و از نظر ارائه محصولات مناسب، کارمان را درست انجام داده‌ایم. برخورد ما طوری است که هم ارزش مشتری را می‌دانیم و هم به رضایت خاطر کاربران توجه داریم. من حتی از ارقامی را که به آن‌ها اشاره کردید خبر نداشتم! باور کنید من اصلاً به این چیزها فکر نمی‌کنم!
نویسنده: شما هرگاه درآمدهای سه ماهه خودتان را اعلام می‌کنید، تحلیل‌گران می‌گویند: «این محصول آن‌ها آن‌طور که ما تصور می‌کردیم فروش نرفته.» آیا شما از این سخن آن‌ها ناراحت می‌شوید؟
تیم: یک‌بار ناراحت شدم، اما دیگر تکرار نشد. ما اپل را برای بلندمدت مدیریت می‌کنیم. همیشه این امر برایم تعجب‌آور بوده که برخی مدیران به میزان کالاهای فروش رفته در مدت سه ماه توجه دارند، در حالی که ما تصمیمات خود را برای بلندمدت برنامه‌ریزی می‌کنیم. ما سعی می‌کنیم خیلی صریح بگوییم شرکت را برای کسانی مدیریت نمی‌کنیم که به دنبال درآمد کوتاه‌مدت هستند، چراکه افق مدیریت ما بلندمدت می‌باشد.
ادامه دارد...
Interview series with successful leaders
Interview with Tim Cook
CEO of APPLE
Part 1
Published in Harvard Business Journal
